Umutcan ile Mesleklere Yolculuk I Serap Durak ile Röportaj

Merhaba,

Umutcan İle Mesleklere Yolculuk’un bu haftaki konuğu POZİTİF PR Kurucusu Serap Durak.

Serap Hanım’ın kariyer hayatından, deneyimlerinden, görev ve sorumluluklarından, kurumsal iletişimin öneminden, kriz iletişiminden ve daha fazlasını konuştuğumuz çok güzel bir röportaj gerçekleştirdik.

Röportajımızın sizin için de faydalı olacağına eminim.

Kendinizden ve çalışma deneyimlerinizden bahseder misiniz?
1993 yılında Marmara Üniversitesi, İletişim Fakültesinde Halkla İlişkiler ve Tanıtım bölümünde lisans eğitimime başladım. Bu yıla kadarki eğitim dönemim İzmit’te geçti. Birinci sınıfa devam ederken ders programımın çok müsait olmasıyla yarım gün bir yerde çalışmalıyım dedim kendime. Çünkü hangi üniversitede okursanız okuyun önemli olan okulda öğrendiklerinizin sahada pratiğini yapmak. Bunu deneyimleme şansınız varsa hayata birkaç adım önden başlıyorsunuz. İkinci sınıfın başında McCann Erickson reklam ajansı ile yolum kesişti. Oradaki müşteri temsilcisi ile iletişim kurarak hiçbir maddi beklentim olmadan, iş öğrenmek istediğimi ve yarım gün gelebileceğimi söyledim. Onlar da kabul ettiler ve orada yarı zamanlı olarak işe başladım ve 1 yıl orada müşteri temsilcisi asistanı olarak çalıştım. O sırada ödevim için bir PR ajansında da 1,5 ay kadar bir projeyi takip ettim. Proje sonunda kendilerinden gelen teklifle 1 yıl da orada çalıştım ve öğrenciliğim bitene kadar 2 ajans deneyimim oldu.

Mezuniyet sonrasındaki 10 yıllık çalışma yaşamımda inşaat, turizm, eğitim gibi farklı sektörlerde, kurum tarafını da deneyimleme şansım oldu. 2000 yılında işletme alanında yüksek lisansa başlayıp tez aşamasında iş temposu nedeniyle bırakmak zorunda kaldım. 2009 yılında da halkla ilişkiler alanında yüksek lisansımı tamamladım. Halen 2007’de yılında kurduğum kendi iletişim danışmanlığı ajansımda çalışmalarıma devam ediyorum. Türkiye Halkla İlişkiler Derneği’nin bu dönem yönetim kurulu üyesiyim. Burada görev almak ve bu mesleğin daha iyi bir itibara ve bilinirliğe sahip olmasına katkıda bulunmak benim için çok değerli. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin bir projesinde üniversite öğrencilerine mentorlük yapıyorum. Ayrıca BPW İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Derneği üyesi ve toplumsal cinsiyet eşitliği programında mentorüm.

Bana mesleğinizi anlatır mısınız, görev ve sorumluluklarınız nelerdir?
Yaklaşık 15 yıldır her sektörden müşteriye hizmet verdik. Şu an ağırlıklı olarak teknoloji, eğitim, perakende ve sağlık markaları ile çalışıyoruz. Gelen markaya, kuruma vereceğimiz hizmetin mutlaka planlı ve programlı bir şekilde ilerlemesi gerekiyor, bunu da stratejik iletişim danışmanlığı altında topluyoruz. Önce mevcut durumu nedir, ardından hedefi nedir, bunlara bakıyoruz ki ona göre mesajları belirleyelim ve marka konumlandırması için önümüze bir strateji koyabilelim.

Bu konumlandırma yolculuğunda çok farklı alanlarda hizmet verebiliyoruz. Medya ilişkileri, kurumsal web sitesi, kurumsal kimlik gibi markanın hangi alanda ihtiyaçları varsa öncelikle bunu tespit ediyoruz. Medya ilişkileri, dijital iletişim sosyal sorumluluk, etkinlik yönetimi, kriz iletişimi, lider iletişimi ve iç iletişim gibi başlıklar altında toplayabileceğimiz hizmetlerimiz de bulunuyor. Bunların hepsini gündemle bağlantılı olarak yürütmeye özen gösteriyoruz.

Sizce halkla ilişkiler mesleğinin tam olarak anlaşılamamasının sebebi nedir?
Türkiye’de halkla ilişkiler ilk kamu ile başlıyor. Public Relations kavramının Türkçeye çevrilmesi ve bizdeki kelime ve anlam farklılığı ile doğrudan “ilişki” kelimesine odaklanarak karşılama elemanından öteye gidemiyoruz bazı algılarda. Başlangıçtan gelen farklı bir imaj var. Algı yönetimi, itibar yönetimi gibi isimler ile de anılıyoruz fakat yine de bunlar tek başına bizim yaptığımız işi karşılamıyor. Bunun çözümüyle ilgili hem akademi tarafında iletişim fakültelerine müfredatla ilgili bir çalışma yapılması hem de sektör içerisinde profesyoneller olarak kullanacağımız unvanlar ile ilgili de bir çalışma yapılması gerekiyor.

Bu mesleği yapacak kişilerde bulunması gereken yetkinlikler nelerdir?

Her şeyi değil fakat her konuda en az bir şeyi bilmek önemli.

Bir iletişimci adayının vizyoner birisi olması için her konuda temel bilgiye sahip olmasıyla ilgili bir eğitim alması gerekiyor. İletişimin yanında sosyoloji, istatistik, muhasebe, antropoloji, psikoloji, tarih vb. gibi kendisini besleyecek ve donatacak temel bilgileri alması gerekiyor. Bununla da bitmiyor… Gündem sürekli değişiyor, her sektör sürekli gelişiyor, her şeyi değil fakat her konuda en az bir şeyi bilmek önemli. Bu da iyi bir internet kullanıcısı olmayı, bunun yanında da hem Türkçe hem de İngilizce’yi iyi bilmeyi gerektiriyor. Sabırlı olmak, cesaretli ve çevik olmak, dikkatli olmak, söyleneni unutmamak da çok önemli yetkinlikler.

Ajans yapılanmanız nasıl, hangi alanda çalışanlar bulunuyor?

Büyük bir ajans içerisinde kaybolan müşteri değil, o ajans içinde büyük müşteri olmak.

Temel yapılanmamız müşteri ilişkileri ve medya ilişkileri olarak ayrılıyor. Butik bir PR ajansıyız. “Büyük bir ajans içerisinde kaybolan müşteri değil, o ajans içinde büyük müşteri olmak” gibi bir tercihle müşterilerimize hizmet veriyoruz. Çalışanlarımızın hepsi her müşteriyle ilgili olan bitenden haberdardır. Bir marka tek kişiye bağlı olmuyor. Herhangi bir durumda diğer tarafı yedekleyerek gidebiliyoruz. 2021 yılı mayıs ayında merkezi Amerika’da olan bir uluslararası butik PR ajansları networkü olan PRBI’a dahil olduk. Bu ağda Türkiye’yi temsil eden tek ajans biziz. Kendi ofisimiz aracılığıyla yaklaşık 16 ülke için hizmet verebiliyor durumdayız.

Herhangi bir kriz yaşadınız mı, yaşadıysanız nasıl yönettiniz? Kriz yönetiminde dikkat edilmesi gerekenler nedir?
Uzun soluklu çalıştığımız tüm müşterilerde çalışmaya başlarken bu konuyu “Bu anlamda bir yönergeniz var mı?” diye soruyoruz. Yoksa olası kriz senaryoları üzerinden biz yönergeyi hazırlıyoruz. Öngörülemeyen krizler için de en temel anlamda nasıl davranılması gerektiğini önden belirliyoruz ve müşterimizle iletişimde kalarak bunu yönetmeye çalışıyoruz. Krizde eğer bir çözüm bulunamıyorsa “Konu bilgimiz dahilindedir, araştırmamız devam ediyor, size gelişmeler ile ilgili bilgi vereceğiz” denilebilir. Ayrıca kriz yönetiminde şeffaf olmak, konuyu sahiplenmek, hedef kitleyi vaktinde doğru şekilde ve tahmin yapmaya fırsat vermeden bilgilendirme yapmak gerekli.

Şirketler halkla ilişkiler veya kurumsal iletişim departmanına neden ihtiyaç duyuyor? Neden bu alanda bir destek almaları gerekiyor?
Bir kurumun kendini anlatabilmesi, doğru hedef kitleyle buluşabilmesi için bu departmanlara ihtiyacı var. Dijitalle birlikte doğru bir şekilde hedefleme yaparak doğru hedef kitle ile buluşabiliyor kurumlar. Bu işin reklam tarafı. Halkla ilişkiler tarafında ise yaptığımız çalışmaların hepsinin hedef kitlenin ilgisini çekecek, inandıracak, güven sağlayacak haber içerikleri veya bilgilendirici metinlerden oluşması gerekiyor. Bu çalışmaların bu departmanlar üzerinden veya dışarından hizmet alınarak yapılması önemli.

Bu alanda okuyan öğrencilere tavsiyeleriniz neler olur?

Bu alandaki çabanız ne kadar fazlaysa sizi değerlendiren taraf için bu o kadar kıymetli.

Öğrencinin okul yıllarında neler yaptığı çok önemli. Bize gelen staj başvurularında da önümüze gelen özgeçmişlerde de öncelikle öğrencinin okul yıllarında ders dışında neler yaptığına bakıyoruz. Bu alandaki çabanız ne kadar fazlaysa sizi değerlendiren taraf için bu o kadar kıymetli. O 4 yıllık süreçte bu işin ajans, kurum ve medya tarafında deneyim elde etmek en ideal olanı çünkü masanın üç tarafı var. Bu deneyimler o kişiye çok büyük yetkinlikler kazandırıyor. En başta karşısındaki kişiyi anlayabiliyor, kurumla ajans arasındaki iletişimin nasıl olması gerektiğini ve basın iletişiminin nasıl yürütülmesi gerektiğini görüyor. İlgi alanınız olan bir sivil toplum kuruluşunda mutlaka düzenli bir görev almak, o stk’ya katkı sağlayacak gönüllü işler yapmak da kişisel gelişim için çok büyük bir deneyim. Bu özellikle, proje geliştirme konusunda çok zengin bir bakış açısı sağlıyor. İngilizce bilmeyi söylemeye bile gerek yok. Mesleğimizin gelişimi gidişatı için yurtdışını da takip ediyor olmak çok büyük farklılıklar yaratıyor adaylar arasında.

Değerli röportajı için Serap Hanım’a çok teşekkür ederim.